Oekraïense vluchtelingen : het Brussels Gewest structureert zijn opvangmodel

09/06/2022

Persbericht

De 45.000 huidige begunstigden van tijdelijke bescherming worden in Brussel opgevangen en geregistreerd. Brussel en haar 19 gemeenten bieden onderdak aan 7.000 van die personen, dat is meer dan 15% van de opgevangen personen in België. Tegen een regelmatig ritme van duizend Oekraïners per maand zal het Gewest er tegen het einde van het jaar 12.000 opvangen. Eind 2022 zal één op honderd Brusselaars dus de Oekraïense nationaliteit hebben. Dat is een aanzienlijke uitdaging voor het gewest.

"Hierdoor draagt Brussel het meeste bij aan de solidariteit", stelt Minister-President Rudi Vervoort vast. "Het is duidelijk dat het Brussels Gewest vandaag meer doet dan zijn steentje bijdragen om Oekraïense gezinnen op te vangen die hun land in oorlog zijn ontvlucht. Of we het nu willen of niet, een migratiecrisis stelt zich in Brussel altijd scherper dan in de andere gewesten (omdat eerste onthaal  hier gebeurt). We leggen deze situatie voor aan de federale en gewestelijke niveaus, opdat ze deze situatie erkennen en ondersteuning bieden."

Doorheen de crises ontwikkelde Brussel geleidelijk aan een sterke traditie van gastvrijheid tegenover migranten. Brusselse gezinnen begonnen mensen op te vangen, eerst met de steun van het Burgerplatform, en geleidelijk aan met de hulp van de gemeentebesturen en het Gewest. "We moeten deze traditie voortzetten, het structureren, en de gastgezinnen helpen bij de uitdagigen die gepaard gaan met opvang", gaat Rudi Vervoort verder.

Sinds de opstart van de provinciale crisisfase op 15 maart jongstleden heeft het Gewest al zijn middelen ingezet om die gezinnen een waardige opvang te bieden: al zijn gewestelijke administraties, federale en gemeenschapsadministraties, gemeenten, OCMW's en talrijke verenigingen. Een van die middelen is het engagement van de Oekraïners zelf die betrokken zijn bij de strategische en operationele reflecties. 

De op 31 maart goedgekeurde strategie leidt ons nu van de federale crisisfase naar ons nieuwe Brusselse gastvrijheidsmodel. Dit model steunt op 3 pijlers: terbeschikkingstelling van tijdelijke gewestelijke opvangstructuren, individuele opvang, en de gewone vastgoedmarkt. 

1. Collectieve en modulaire hostingsoplossingen 

Dankzij de inspanningen van de hotelsector verenigd in BHA (dat wij niet genoeg kunnen bedanken voor zijn gastvrije inzet in de eerste dagen van de crisis), dankzij de deelname van de Brusselse vastgoedspelers verenigd in BVS, dankzij de vastgoedinstrumenten van het Gewest zoals CityDev, BGHM, MSI, Facilities en Perspective, is het Gewest vandaag in slagorde om 3.500 collectieve logiesplaatsen te creëren. Deze hostingsoplossingen zullen vanaf het einde van deze maand geleidelijk worden ingevoerd:

• Tien kantoorgebouwen zullen worden omgebouwd tot ongemeubelde collectieve opvangplaatsen. Zo zullen ongeveer 1.500 plaatsen ter beschikking worden gesteld voor een bedrag van 150 euro per maand en per persoon (50 euro voor minderjarigen). 
• Tien verblijfsgeschikte gebouwen in reconversie (hotels, internaten, ziekenhuizen, rusthuizen, enz.) kunnen ook onderdak bieden aan geïnteresseerden, tegen een vergoeding van 225 euro per maand per persoon (75 euro voor minderjarigen). In deze gebouwen kunnen 1.500 personen worden ondergebracht.
• Zes locaties worden onderzocht om demonteerbare, kwaliteitsvolle modules te installeren. Hier zullen zo’n 500 personen worden ondergebracht. 

Naast deze drie oplossingen op middellange termijn zullen BHA en zijn leden OCMW's en gemeenten kamers tegen een minimumprijs garanderen om gezinnen in nood tijdelijk (gedurende 15 dagen) te huisvesten, terwijl een meer permanente oplossing wordt gevonden.

Deze verschillende formules zullen samen zorgen voor 500 plaatsen in juni, 1.500 eind juli, 2.000 eind augustus, 3.000 in september en 3.500 eind oktober. 

Deze voorzieningen zullen worden beheerd door een consortium bestaande uit het Burgerplatform, Samusocial en Communa, ondersteund door personeel van de Oekraïense gemeenschap. Dit toezicht is een enorme inspanning voor deze organisaties, die reeds betrokken zijn bij de inspanningen van het Gewest om migranten op te vangen en daklozen te huisvesten. 

2. Individuele opvang

De 3.500 plaatsen die door het Gewest en zijn partners worden gecreëerd, zullen de reeds aanzienlijke inspanningen van de burgers die voor huisvesting zorgen, ondersteunen. Zij spelen een belangrijke rol in het Brusselse gastvrijheidsmodel. De regering wil hen steunen met nieuwe instrumenten en oprecht bedanken:

• Een volledig nieuw digitaal platform van het Centrum voor Informatica voor het Brusselse Gewest (CIBG) wordt ter beschikking gesteld van de kandidaat-opvanggezinnen via de website bemyguest.brussels. Ze kunnen er hun hostingsaanbod posten en hebben een gepersonaliseerde toegang tot hun hostingsgegevens. Ze weten dat hun gegevens uitsluitend door de overheden en erkende vzw's zullen worden gebruikt. 
• De opvangverleners sluiten een overeenkomst voor tijdelijke opvang met de gehuisveste persoon. De hosting is beperkt in de tijd (vrij te kiezen, maar het Gewest stelt een verlengbare periode van 3 maanden voor). 
• De hosting wordt ondersteund door een vergoeding (150 euro per maand en volwassene,  50 euro per minderjarige). Deze vergoeding dekt enkel de lasten. Indien de opvangverlener andere diensten aanbiedt, zal de gehuisveste persoon daartoe bijdragen. Het OCMW kan die vergoeding rechtstreeks betalen op de rekening van de opvangverlener indien de gehuisveste persoon dat vraagt.
• Daarnaast wordt een samenlevingscontract ter beschikking gesteld van de opvangverleners als leidraad voor het samenleven in de gedeelde woning. Het doel ervan is van bij het begin te zorgen voor een goede communicatie en samen te bepalen wat elkeen belangrijk vindt via samenlevingsregels. 
• Indien de opvangverlener vragen heeft, kan hij het groene nummer 0800/40.400 bellen en Brussel.Huisvesting zal al zijn vragen beantwoorden. 
• De opvangverlener weet dat hij niet moet instaan voor de sociale begeleiding van de gehuisveste personen : 
• De gemeente geeft identiteitsdocumenten af en zorgt ervoor dat de kinderen naar school gaan. 
• Het OCMW zorgt voor de toekenning van sociale steun. 
• Actiris ondersteunt het zoeken naar werk.
• BON verstrekken informatie over het staatsburgerschap van nieuwkomers 
• Het Brussels Health Orientation Center (BHOC) biedt eerste lichamelijke en geestelijke gezondheidszorg. 
• Een groot aantal gemeenten heeft steunmechanismen voor opvangverleners en regelingen voor de opvang van Oekraïners ingevoerd. Het Gewest steunt de gemeenten ten zeerste en verheugt zich over de uitstekende dialoog met hen in deze veeleisende context.
• Brusselaars die een woning ter beschikking willen stellen die echter moet worden opgeknapt, kunnen zich wenden tot een Sociaal Verhuurkantoor. Sommige SVK’s zijn bereid het tijdelijke beheer van de woning over te nemen en kleine opfrissingswerken uit te voeren. 

Met dit nieuwe model, wordt de opvangverlener ondersteund. Hij heeft stabiele contactpersonen. Hij beschikken over een kader waarnaar zij desgewenst kunnen verwijzen. Solidariteit met een bevolking in nood blijft de drijvende kracht, maar de instelling is niet veraf en ondersteunt deze solidariteit. 

Opdat de Brusselaars dit nieuwe model zouden kennen en zich zouden inzetten, wetende dat ze gesteund worden, gaat het Gewest een informatie- en sensibiliseringscampagne lanceren, waarvan u de beelden ter beschikking hebt: "Een conflict staat voor hun deur. Laten we de onze wagenwijd openzetten". Het Gewest hoopt de huidige gastheren gerust te stellen en nieuwe burgers te stimuleren hun hart en hun flat open te stellen. 

3. De private huurmarkt

Volgens schattingen van het Gewest zijn er tot nu toe al +/- 2.000 van de 7.000 Oekraïners in Brussel op de private huurmarkt gehuisvest. Inkomsten uit arbeid of sociale uitkeringen bieden de mogelijkheid om een woning te huren. Hoewel dit niet altijd gemakkelijk is, wil het Gewest personen met een statuut van tijdelijke bescherming aanmoedigen een woning te huren op de privémarkt. 

Het Gewest roept verhuurders ook op om een huurovereenkomst van korte duur te aanvaarden, wat Oekraïners vragen. Het Gewest raadt aan om huurovereenkomsten met een looptijd tot 31 april 2023 aan te gaan, met een clausule voor stilzwijgende verlenging van 6 maanden. Hierdoor kan men zich afstemmen op het statuut van tijdelijke bescherming, dat op 4 maart 2023 afloopt, en krijgen de huurders de tijd om regelingen te treffen. 

Versterkte steun aan de verenigingssector

Het Gewest heeft een zeer actief netwerk van verenigingen die gespecialiseerd zijn in hulp bij huisvesting en sociaal dienst. Deze verenigingen zullen hun subsidies uitgebreid zien om dit nieuwe publiek te bereiken. Nogmaals, het gaat er niet om met twee maten te meten, maar om de toename van het aanbod te ondersteunen terwijl de vraag snel toeneemt.

Ondersteuning van de daklozensector 

Om ervoor te zorgen dat de opvangvoorzieningen voor personen in zeer kwetsbare situaties (daklozen, transmigranten, vrouwen die het slachtoffer zijn van geweld, enz.) niet verzwakt, heeft de Brusselse regering besloten de financiering die eind mei zou aflopen, te verlengen en de huidige regelingen te versterken (6 miljoen euro). Er mag geen sprake zijn van twee maten en twee gewichten.